Zaman yolculuğu, sinema evreninin en büyüleyici ve düşündürücü konularından biri. Geçmişe yapılan yolculuklar, tarihin akışını değiştirme arzusu, geleceğe yapılan yolculuklar ise bilinmeyene duyulan merak duygusuyla birleşince ortaya birbirinden ilginç ve heyecan verici hikayeler çıkıyor.
Zamanda yolculuk filmleri, bilim kurgu türünün yanı sıra dram, komedi, gerilim ve hatta romantizm gibi farklı türlere de ev sahipliği yapıyor. Bu filmler, izleyicilere sadece eğlenceli bir deneyim sunmakla kalmaz, aynı zamanda zamanın doğası, kader, özgür irade gibi felsefi ve bilimsel sorular üzerine düşünme fırsatı da veriyor.
Aşağıda zamanda yolculuğu konulu en iyi filmlerden oluşan bir seçki bulacaksınız.
En iyi zaman yolculuğu filmleri
Back to the Future (1985)
"Doktor, bana DeLorean'dan bir zaman makinesi yaptığını mı söylüyorsun?" Bu replik, "Zaman Yolculuğu Filmleri" denildiğinde birçok kişinin aklına gelen ilk film olan "Geleceğe Dönüş"e ait. "Geleceğe Dönüş" üçlemesinin ilk filmi olan bu yapım, ikincisi de harika olsa da, birincisinin yerini hiçbir şey tutamaz. "Geleceğe Dönüş", Marty McFly'ın 1950'lere geri dönmesini ve anne babasının birbirlerine aşık olmalarını sağlamak zorunda kalmasını, aksi takdirde varoluşunun tehlikeye gireceği bir hikayeyi anlatıyor.
Marty'nin annesinin ona aşık olması gibi birkaç rahatsız edici ima olsa da, bu filmin bir komedi ve bilim kurgu klasiği olmasının haklı sebepleri var. Robert Zemeckis'in yönettiği filmin başrollerinde Michael J. Fox, Christopher Lloyd, Lea Thompson ve Crispin Glover yer alıyor. Dört dalda Oscar'a aday gösterilen film, En İyi Ses Efekti Kurgusu dalında bir ödül kazandı.
Terminator 2: Judgement Day (1991)
Hem 1984 yapımı "Terminatör" hem de onun devamı olan "Terminatör 2: Kıyamet Günü", fantastik zaman yolculuğu filmleridir. Ancak "Terminatör 2", orijinalinden daha iyi olan nadir devam filmlerinden biri. Film, gelecekte insanların robot ayaklanmasını yenmesinin anahtarı olacak olan genç John Connor'ı takip eder. John, başka bir Terminatör olan T-800'ün yardımıyla yeni ve geliştirilmiş bir robot ödül avcısından (diğer adıyla bir Terminatör) kaçmak zorundadır.
Filmin başrollerinde Arnold Schwarzenegger, Linda Hamilton, Edward Furlong ve Robert Patrick yer alıyor. Terminatör serisinin şu anda altı filmi ve birkaç dizisi olsa da, "Terminatör 2" genelde en iyisi olarak gösteriliyor.
When We First Met (2018)
"Peggy Sue Evlendi", "Sevimli ile Tanışın" ve "Zaman Ucubesi" gibi aşk için zamanda geriye yolculuğu konu alan birçok film vardır. Ancak, "İlk Tanıştığımızda" bu filmler arasında özel bir yere sahip. Film, "arkadaş bölgesi"nden çıkma umuduyla, en iyi arkadaşıyla tanıştığı geceye geri dönerek onu kendisine aşık etmeye çalışan bir adamın hikayesini anlatıyor.
Ari Sandel'in yönettiği bu filmde Adam DeVine, Alexandra Daddario, Shelley Hennig, Andrew Bachelor ve Robbie Amell rol alıyor. Adam DeVine'in oyunculuğu ve karizması filmi adeta taşıyor.
X-Men: Days of Future Past (2014)
Birçok süper kahraman filmi zaman yolculuğunu ele alır; ancak "X-Men: Geçmiş Günler Gelecek" bu filmler arasında en iyilerden biri olarak gösteriliyor. Film, ölümsüz Wolverine'in mutant ırkının geleceğini kurtarmak umuduyla geçmişe yaptığı yolculuğu konu alıyor. Film, serinin en havalı sahnelerinden bazılarını içeriyor ve 2023'ün distopik "geleceği"nin aksine retro dünya kurgusu gerçekten işe yarıyor.
Hugh Jackman, James McAvoy, Jennifer Lawrence, Halle Berry, Anna Paquin, Elliot Page, Peter Dinklage, Ian McKellen ve Patrick Stewart gibi yıldızlarla dolu bir oyuncu kadrosuna sahip olan bu film, Bryan Singer tarafından yönetiliyor. Ancak, Singer'ın cinsel taciz suçlamaları ve Michael Fassbender'ın taciz iddiaları filmi gölgeliyor. Film şu anda Disney+ üzerinden izlenebiliyor.
Avengers: Endgame (2019)
Avengers serisinin merakla beklenen devam filmi "Avengers: Endgame", Marvel Sinematik Evreni'nin 22. filmi olarak karşımıza çıkıyor ve zaman yolculuğu temasını doğrudan işleyen ilk filmlerden biri olma özelliğini taşıyor. Tek başına harika bir film olmasa da, bu epik maceranın tadını çıkarmak için öncesinde Marvel evrenine ait birçok yapımı izlemeniz gerekiyor (ancak en azından "Infinity War"u izlemenizi şiddetle tavsiye ederim).
Anthony ve Joe Russo'nun yönettiği bu filmde, kötü Thanos'un çoktan tamamlanmış planını bozmak üzere zamanda geriye gitmek için mistik bir taş kullanan süper kahramanlardan oluşan bir ekip, tüm güçlerini birleştiriyor. Robert Downey Jr., Chris Evans, Mark Ruffalo, Chris Hemsworth, Scarlett Johansson, Jeremy Renner, Don Cheadle, Paul Rudd, Brie Larson, Karen Gillan, Danai Gurira, Benedict Wong, Jon Favreau, Bradley Cooper, Gwyneth Paltrow ve Josh Brolin gibi yıldızlarla dolu bir kadroya sahip olan film, bugüne kadar yapılmış en pahalı filmlerden biri olma özelliğini taşıyor. Ancak, bu büyük bütçe, gişede 2,7 milyar doların üzerinde hasılat elde ederek karşılığını fazlasıyla vermiş ve "Avengers: Endgame"i tüm zamanların en çok hasılat yapan zaman yolculuğu filmi yapmıştır. Film şu anda Disney+ üzerinden izlenebiliyor.
Donnie Darko (2001)
"Donnie Darko", ölümden kıl payı kurtulan bir gencin, tavşan kostümlü ürkütücü bir adamın kâbusları tarafından rahatsız edilmesini konu alıyor. SPOILER UYARISI: Bu film de zaman yolculuğu temasına sahip ancak bu durum filmin ilerleyen bölümlerinde ortaya çıkıyor. Bu nedenle, bu listede yer alması biraz spoiler içeriyorsa özür dileriz. "Donnie Darko", eleştirmenler tarafından çok beğenilen, tuhaf ve güzel bir film.
Filmde Jake Gyllenhaal, Jena Malone, Maggie Gyllenhaal, James Duval, Drew Barrymore ve Patrick Swayze rol alıyor. "Donnie Darko", ilk gösterimini 2001 Sundance Film Festivali'nde yaptı ve "En İyi Film" dalında aday gösterildi. Ancak aynı yılın Ekim ayında vizyona girmesi, 11 Eylül saldırıları nedeniyle zorlaştı. Filmin reklamlarının çoğu, bir uçak kazasını öne çıkardığı için iptal edildi. Bu nedenle film gişede başarısız oldu ancak yeniden gösterime girdikten sonra izleyici kitlesi edindi.
Beyond the Infinite Two Minutes (2020)
"Beyond the Infinite Two Minutes", bilgisayarının iki dakika sonrasını, televizyonunun ise iki dakika öncesini gösterdiğini fark eden bir kafenin sahibinin hikayesini anlatan, Japon yapımı bir bilim kurgu komedisi. Film, Droste etkisi ve zaman kavramına son derece yaratıcı bir bakış açısı sunuyor.
Bu filmin yapım süreci oldukça dikkat çekici. Son derece düşük bir bütçeyle, Kyoto'da gerçek bir kafede, mesai saatleri dışında sadece bir hafta içinde çekildi. Ayrıca, tek bir uzun çekim gibi görünecek şekilde kurgulanmış (bu teknik, düşük bütçeli Japon film yapımcılığında yeni ortaya çıkan bir mikro tür olan "nagamawashi filmi" olarak da biliniyor). "Beyond the Infinite Two Minutes", görüntü yönetmeni ve kurgucu olarak da görev yapan Junta Yamaguchi'nin ilk yönetmenlik denemesi.
Primer (2004)
"Primer", zaman yolculuğu türünün meraklıları için oldukça iyi bir film. Düşük bütçeli ve deneysel bir yapım olmasına rağmen, bir sanat evi zaman yolculuğu filmini kabul ediyorsanız, izlemeye değer. Film, "A'dan B'ye" nedensel döngü yan etkisine yol açan bir zaman makinesi icat eden iki mühendisin hikayesini anlatıyor.
Shane Carruth tarafından yazılan, yönetilen ve yapımcılığı üstlenilen "Primer"da Carruth ve David Sullivan başrolleri paylaşıyor. Geniş çapta gösterime girmemiş olsa da Sundance Film Festivali'nde Büyük Jüri Ödülü'nü kazandı. Carruth'un eski bir mühendis ve matematik öğrencisi olduğu bu filmden açıkça görülüyor. Zaman yolculuğunu "basitleştirmiyor" ve izleyicinin bilim anlayışını zorluyor. Daha özgün, düşük bütçeli zaman yolculuğu filmleri arıyorsanız 2014 yapımı "The History of Time Travel" da harika bir seçenek ancak "Primer" bir adım önde.
Your Name (2016)
"Your Name", nadir görülen bir kuyruklu yıldızın Dünya'ya yaklaşmasıyla beden değiştiren iki lise öğrencisinin hikayesini anlatıyor. SPOILER UYARISI: Ancak işler sadece beden değiştirmekle kalmıyor; bu iki genç, 2013 ve 2016 yıllarında yaşadıkları için zamanda da yer değiştiriyor. Film, benzersiz bir anlatım tarzına, akılda kalıcı müziklere ve çarpıcı görsellere sahip.
Makoto Shinkai'nin yönettiği "Your Name", gençlik romantizmini kültür ve felaket temalarıyla son derece tatmin edici bir şekilde harmanlıyor.
Safety Not Guaranteed (2012)
"Safety Not Guaranteed", zamanda yolculuk yapacak birini arayan bir kişinin verdiği ilanı araştıran bir gazetecinin hikayesini anlatan, eğlenceli ve sıra dışı bir komedi. Colin Trevorrow'un yönettiği filmde Aubrey Plaza, Mark Duplass, Jake Johnson, Karan Soni, Jenica Bergere, Kristen Bell ve Jeff Garlin rol alıyor.
Filmin ilginç konusu, 1997 yılında Backwoods Home Magazine'in bir sayısında şaka amacıyla verilen gerçek bir kişisel ilana dayanıyor. Vulture dergisi, filmi yapılış ve dağıtım şekli açısından "son on yılın en etkili filmlerinden biri" olarak nitelendirdi.
The Girl Who Leapt Through Time (2006)
Mamoru Hosoda, zaman yolculuğu temalı birçok anime filme imza atmış bir yönetmen. Daha sonra çektiği "Mirai" daha çok tanınsa da, "The Girl Who Leapt Through Time" son derece tatlı ve tatmin edici bir ergenlik filmi olarak öne çıkıyor. Film, zamanda geriye yolculuk yapma gücüne sahip olduğunu keşfeden bir genç kızın hikayesini anlatıyor. Ancak, bu yeni gücünün sınırsız olmadığını fark etmesiyle işler değişiyor.
Filmde bazı harika görsel sekanslar bulunsa da, Hosoda'nın sonraki işleri kadar etkileyici veya göz kamaştırıcı değil. Ancak "The Girl Who Leapt Through Time", hızlı temposu ve zaman yolculuğuna getirdiği ilginç yaklaşımla bu durumu telafi ediyor.
Predestination (2014)
Bazı anlarda biraz garip kaçsa da, "Predestination", inanılmaz derecede kapsamlı bir iç mantıkla zaman yolculuğuna en özgün yaklaşımlardan birini sunuyor. Robert A. Heinlein'ın 1959 tarihli "All You Zombies" adlı kısa öyküsünden uyarlanan film, yakın zamanda deforme olmuş, zamanda yolculuk yapan bir ajanın, "fizzle bomber" adlı bir suçlunun peşindeyken, bir barda kendisine hayat hikayesini anlatan genç bir adamla karşılaşmasını konu alıyor.
The Spierig Brothers tarafından yazılıp yönetilen "Predestination"ın başrollerinde Ethan Hawke ve Sarah Snook yer alıyor. Filmde bazılarını şok edebilecek bir sürpriz son (ters köşe) bulunuyor. Ancak film boyunca diyaloglar ve hatta müzik replikleriyle yoğun bir şekilde ima edildiği için çoğu kişi bu sürprizin geleceğini tahmin edebilir.
Run Lola Run (1998)
"Run Lola Run", erkek arkadaşının hayatını kurtarmak ve bir zaman döngüsünü kırmak için 20 dakika içinde büyük miktarda para toplaması gereken Lola adlı bir kadının hikayesini anlatan, deneysel bir Alman filmi. Tom Tykwer tarafından yönetilen filmin başrollerinde Franka Potente ve Moritz Bleibtreu yer alıyor.
Film, "Run Lola Run"ın determinizm ve şans temalarıyla ilgilenen izleyiciler için bir başka harika seçenek olan 1987 yapımı Polonya filmi "Blind Chance"e benziyor. "Run Lola Run", Sundance Film Festivali'nde İzleyici Ödülü'nü ve yedi Alman Film Ödülü'nü kazandı.
Timecrimes (2007)
Timecrimes, nedensel bir döngüde sıkışıp kalan ve kendi versiyonlarıyla savaşmak zorunda kalan bir adamın hikayesini anlatan, İspanyol yapımı bir gerilim filmidir. Nacho Vigalondo'nun yazıp yönettiği filmde Karra Elejalde, Vigalondo, Candela Fernández ve Bárbara Goenaga rol alıyor.
"Timecrimes", bilim kurgu hayranlarını memnun edecek karanlık ama şaşırtıcı derecede komik, düşük bütçeli bir yapım. Film, tuhaf sürprizler, rahatsız edici görseller ve güçlü temalarla dolu.
Looper (2012)
"Looper", spoiler vermeden hakkında yazı yazmanın zor olduğu bir zaman yolculuğu aksiyon filmidir. Yani, SPOILER UYARISI: Film, kendisine yönelik bir suikastı tamamlamak için zamanda geriye gönderilen bir suikastçının hikayesini anlatıyor. Rian Johnson'ın yönettiği filmde Bruce Willis, Joseph Gordon-Levitt, Emily Blunt, Paul Dano, Noah Segan, Piper Perabo ve Jeff Daniels rol alıyor. Garip bir şekilde, Gordon-Levitt genç Bruce Willis rolünde harika bir iş çıkarıyor ve kağıt üzerinde tuhaf görünen bu oyuncu kadrosunu gerçekten başarılı bir şekilde bir araya getiriyor.
Film bazı anlarda kafa karıştırıcı olsa da, iç mantığı akıllıca ve oldukça kusursuz.
My Old Ass (2024)
"My Old Ass", tipik bir zaman yolculuğu filmi değil. Zamanda yolculuk yaparak kendisinin genç haliyle konuşan bir kadını konu alsa da, seyirci asla geleceği göremiyor ve paradokslarla ilgilenmiyor. Bunun yerine, reşit olma yıllarında zamanın değerini bilmeye odaklanıyor.
"My Old Ass", yaşlanma, aşk ve günümüz gençleri hakkında son derece insani bir film. Megan Park'ın yönettiği filmde Maisy Stella, Percy Hynes White, Maddie Ziegler, Kerrice Brooks ve Aubrey Plaza rol alıyor.
Palm Springs (2020)
Max Barbakow'un yönettiği film, Kaliforniya'nın çöl kasabasında 9 Kasım'ı tekrar tekrar yaşayarak bir zaman döngüsüne sıkışan iki düğün davetlisinin hikayesini anlatıyor.
Film, komik ve romantik anlarının yanı sıra, sakin anlarında zamanın doğası üzerine düşünmekten de çekinmiyor. Covid-19 salgını gişeleri altüst etse de (sadece seçkin açık hava sinemalarında gösterildi), eleştirmenlerden övgü aldı ve iki Altın Küre Ödülü'ne aday gösterildi. Filmin başrollerinde Andy Samberg, Cristin Milioti ve J. K. Simmons yer alıyor.
